Ano nga ba ang maikling kwento? Ito ay isang uri ng masining na panitikan na tinatayang hindi lalagpas sa pitong libo at limang daang salita. Ito ay may banghay, tauhan paksa at tagpuan.
II. PORMALISTIKO
A. Buod o Synopsis
Si Julio ay napadpad sa Maynila mula sa probinsya. Siya ay namasukan sa isang construction site. Hindi sapat ang kanyang kita gayundin ng kanyang mga kasamahan pagkat maliit lang ang sweldo roon. Si Julio ay nakitira sa kanyang kasamahan rin sa trabaho.
Noong malapit nang matapos ang gusaling iyon, nagbawas na ng mga trabahador ang nagpagawa ng gusali. Isa sa mga tinanggal at nabawas si Julio bilang construction worker. Dahil doon ay umalis rin si Julio doon sa tinitirahan niyang bahay.
Naisip niya ang kanyang kaibigang si Pol. Dahil doon ay hinanap niya ito at doon rin siya nakitira sa kaibigan niya. Dahil rin kay Pol ay nakahanap ng regular na trabaho si Julio at kumikita na siya ng maayos.
Isang gabi habang naglalakad si Julio ay parang naaninag niya ang kanyang kababayang si Ligaya, ngunit hindi niya sigurado kung si Ligaya nga iyon sapagkat nakita niya lang ito sa isang parang paupahan.
Noong hinahanap ni Julio ang nanakaw niyang wallet ay nakita niyaa si Linda, ang kanyang kababata at kaibigan sa probinsiya. Niyaya niya itong kumain sa isang restawran at naikwento ni Ligaya na nagging biktima siya ng prostitusyon sa Maynila. Ngayon ay may nakilala siyang isang Intsik na nagngangalang Ah Tek. Niyaya ni Julio si Ligaya na tumakas na sa Maynila at umuwi na ng probinsiya. Napagplanuhan nilang magkita sina Ligaya at Julio mula alas dose hanggang alas tres.
Hindi sumulpot si Ligaya sa napagplanuhan nila ni Julio. Nabalitaan niya sa kanyang kaibigang si Pol na namatay pala si Ligaya sapagkat nahulog ito mula sa taas ng kanyang tinutuluyan.
Labis na naghinagpis si Julio nang malamang patay nap ala si Ligaya. Tahimik lamang siya hanggang mailibing si Ligaya. Natapos ang kwento na napatay ni Julio ang kasintahang Intsik ni Ligaya na si Ah Tek.
B. MGA ELEMENTO
1. PAKSA
Ang kahirapan ng buhay ng mga probinsiyano sa Maynila at ang pagkamaaalalahanin ng isang probinsiyano sa kanyang kauri.
2. TAGPUAN
Ang tagpuan sa kwentong sa mga kuko ng liwanag ay sa Maynila.
3. TAUHAN
Si Julio na isang probinsyanong lumuwas ng Maynila upang magtrabaho, si Pol na kaibigan ni Julio, si Ligaya na kaibigan rin ni Julio na matagal na niyang hindi nakikita at si Ah Tek na kasintahan ni Ligaya.
4. BANGHAY
a. PANIMULA
Si Julio ay napadpad sa Maynila mula sa probinsya. Siya ay namasukan sa isang construction site. Hindi sapat ang kanyang kita gayundin ng kanyang mga kasamahan pagkat maliit lang ang sweldo roon. Si Julio ay nakitira sa kanyang kasamahan rin sa trabaho.
b. SAGLIT NA KAKINTALAN
Noong malapit nang matapos ang gusaling iyon, nagbawas na ng mga trabahador ang nagpagawa ng gusali. Isa sa mga tinanggal at nabawas si Julio bilang construction worker. Dahil doon ay umalis rin si Julio doon sa tinitirahan niyang bahay.
Naisip niya ang kanyang kaibigang si Pol. Dahil doon ay hinanap niya ito at doon rin siya nakitira sa kaibigan niya. Dahil rin kay Pol ay nakahanap ng regular na trabaho si Julio at kumikita na siya ng maayos.
Isang gabi habang naglalakad si Julio ay parang naaninag niya ang kanyang kababayang si Ligaya, ngunit hindi niya sigurado kung si Ligaya nga iyon sapagkat nakita niya lang ito sa isang parang paupahan.
c. PAPATAAS NA AKSYON
Noong hinahanap ni Julio ang nanakaw niyang wallet ay nakita niyaa si Linda, ang kanyang kababata at kaibigan sa probinsiya. Niyaya niya itong kumain sa isang restawran at naikwento ni Ligaya na nagging biktima siya ng prostitusyon sa Maynila. Ngayon ay may nakilala siyang isang Intsik na nagngangalang Ah Tek. Niyaya ni Julio si Ligaya na tumakas na sa Maynila at umuwi na ng probinsiya. Napagplanuhan nilang magkita sina Ligaya at Julio mula alas dose hanggang alas tres.
d. KASUKDULAN
Hindi sumulpot si Ligaya sa napagplanuhan nila ni Julio. Nabalitaan niya sa kanyang kaibigang si Pol na namatay pala si Ligaya sapagkat nahulog ito mula sa taas ng kanyang tinutuluyan.
e. PABABANG AKSYON
Labis na naghinagpis si Julio nang malamang patay nap ala si Ligaya. Tahimik lamang siya hanggang mailibing si Ligaya. Natapos ang kwento na napatay ni Julio ang kasintahang Intsik ni Ligaya na si Ah Tek.
f. WAKAS
Natapos ang kwento na napatay ni Julio ang kasintahang Intsik ni Ligaya na si Ah Tek.
g. TUNGGALIAN
Tao laban sa lipunan, sapagkat si Julio at si Ligaya ay mga probinsyano at dahil doon ay tinatrato silang maliit at hamak lamang ng mga taga- Maynila.
III. TEORYANG PAMPANITIKAN
A. IPALIWANAG ANG MGA TEORYANG PAMPANITIKAN
Ang mga teoryang pampanitikan ay ang mga hinihinalaang pinagmulan ng ideya ng mga manunulat para sila ay makagawa ng mga katha nila. Ilan na rito ang:
1. Teoryang Klasismo- naglalaman ng mga payak na pangyayari.
2. Teoryang Humanismo- nagpapakita ng mga kakayahan ng mga tao at ang kalakasan nito.
3. Teoryang Imahismo- gumagamit ng mga imahen sa kanilang akda.
4. Teoryang Feminismo- binibigyang-diin ang paglaban ng mga kababaihan
5. Teoryang Arkitaypal- Ang paggamit ng may-akda ng mga simbolismo sa kanyang akda.
6. Teoryang Pormalistiko- mga akdang ginagamitan ng tuwirang panitikan.
7. Teoryang Eksistensyalismo- layunin na ipakita na ang tao ay may kakayahang pumili.
8. Teoryang Romantisismo- pagpapakita ng mga paraan ng isang tao na ipakita ang kanyang pagmamahal
9. Teoryang Bayograpikal- mga akdang personal na nararamdaman ng may-akda.
10. Teoryang Saykoanalitiko- ang pagnanasa ng isang tao o pagiging agresibo sa gawaing sekswal.
B. TEORYANG GAGAMITIN SA PAGSUSURI
Teoryang Realismo
C. PAGSUSURI GAMIT ANG TEORYANG NAPILI
sapagkat sumasalamin ito sa totoong mukha ng buhay sa naganap kila Julio at Ligaya.
IV. REAKSYON
Maganda ang kwentong ito mula kay Edgardo M. Reyes. Kahit na buod lang ang aking nabasa(pagkat isa itong nobela) ay naroon pa rin ang buhay sa kwentong binasa.